ارزیابی گلیسیرین در برابر رشد قارچ‌ها برای نرم کردن چرم‌های تاریخی با استفاده از مشاهدات بصری و میکروسکوپی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته ی کارشناسی ارشد رشته مرمت اشیاء فرهنگی- تاریخی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 دانشیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، تهران، ایران

چکیده

روش درمانی گلیسیرین (گلیسرول) به‌عنوان راه درمانی موفقیت‌آمیزی برای نرم کردن چرم‌های تاریخی شناخته می شود که اهمیت موضوع ارزیابی ویژگی های گلیسیرین پس از گذشت زمان را، امری ضروری و دوچندان می‌کند. از این‌رو نمونه‌های چرمی به‌صورت خالص و همراه گلیسیرین در نظر بررسی شدند تا مشخصات داخلی و خارجی آنها در فرآیند پیرسازی شده با دستگاه انکوباتور، در دو مرحلۀ شمارش کلنی‌های قارچ و میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی بررسی گردد. فرآیند پیرسازی مطابق با استاندارد 10195:2018 انجام پذیرفت. گلیسیرین مورد نظر از آزمایشگاه حفاظت و مرمت دانشگاه هنر تهران و چرم مورد مطالعه برای انجام آزمایش‌ها از پوست دباغی‌شده بز، به‌روش شیمیایی از بازار چرم مشهد، تهیه شد. نمونه‌برداری، تهیه و آماده‌سازی چرم‌های مطالعاتی مطابق استانداردهای 14930:2012 و 4048:2018انجام شد. در نهایت، آسیب‌های بیشتر نمونه‌های چرمی در مقایسه با نمونه‌های چرم خالص، به‌خاطر وجود گلیسیرین در آنها، مشاهده گردید که بررسی تصاویر مورفولوژی سطوح و مکانیزم اصلی سایش، میکروترک‌ها و میکروحفرات ایجاد ‌شده بر اثر خوردگی بین‌دانه‌ای و سایشی را نشان می‌دهد، درنتیجه پارگی الیاف کلاژن رخ داده است و در نهایت منجر به کوتاه شدن آنها بر اثر شکسته‌شدن پیوندهای درون الیاف، شده است. این مسائل پس از فرآیند پیرسازی موجب افزایش میکروحفرات و میکروترک‌ها، رشد خوردگی‌ها و دوباره کوتاه شدن الیاف چرم، شده است. بنابراین می‌توان گفت در نمونۀ پیرسازی‌شده، میزان شکستگی بیشتری در الیاف مشاهده می‌شود، این موضوع نشان‌دهندۀ تخریب الیاف به‌علت فرآیند اکسیداسیون و هیدرولیز در نتیجۀ فرسایش شیمیایی است. در نتیجه می‌توان گفت، مشاهدات بصری و میکروسکوپی اطلاعات جدیدتری را جهت رفع مشکلات حاصل از گلیسیرین ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها